Cảnh báo nguy cơ sốt cao, co giật, thậm chí đột quỵ do say nắng đợt nắng cao điểm.
Khoảng thời gian này, cả nước đang trải qua đợt nắng nóng gay gắt nhất trong năm với nền nhiệt độ cao ngưỡng 39 – 40 độ, thậm chí có nơi lên đến trên 40 độ. Các bác sĩ Nhi Việt cảnh báo, nhiệt độ cao trên 40 độ rất dễ khiến người dân và đặc biệt trẻ nhỏ bị sốt cao, co giật thậm chí tử vong do say nắng.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung Ương, nắng nóng gay gắt trên diện rộng này sẽ còn kéo dài đến hết ngày 6/7.
Tình hình thời tiết này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, cuộc sống của người dân, đặc biệt là người cao tuổi và trẻ em, khi phải đối mặt với hàng loạt các bệnh nguy hiểm.
Bố mẹ nên lưu ý khi chăm sóc con những ngày này để sức khỏe của con được đảm bảo nhất.
- Các nhóm trẻ có nguy cơ mắc bệnh do nắng nóng tăng cao
Nguy cơ mắc bệnh do nắng nóng tăng cao ở các nhóm trẻ dưới đây:
Trẻ dưới 4 tuổi: tỷ lệ diện tích bề mặt cơ thể/cân nặng cao hơn so với người lớn khiến lượng nhiệt hấp thu từ môi trường và lượng nhiệt sản sinh khi vận động đều cao hơn.
Trẻ quá nhỏ chưa thể tự vận động để lấy nước uống sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm trẻ. Trẻ đủ lớn để tự lấy nước cũng thường hay quên, không uống đủ nước.
Trẻ bị bệnh cấp tính, đặc biệt là sốt và bệnh đường tiêu hóa.
Trẻ vận động quá nhiều, nhất là nếu chưa quen với nắng nóng, lại quá mập hoặc không thật khỏe mạnh.
Trẻ đang dùng các loại thuốc làm giảm khả năng điều hòa nhiệt của cơ thể, ví dụ thuốc kháng histamin chống dị ứng, thuốc lợi tiểu hay thuốc điều trị bệnh tâm thần.
Trẻ từng có tiền sử bị bệnh liên quan tới nắng nóng.
- Các dấu hiệu bị say nắng ở trẻ.
Các dấu hiệu khi bị say nắng có thể nhận thấy rõ nhất là:
- Sốt,
- Chóng mặt,
- Da đỏ và khô (không vã mồ hôi),
- Thậm chí ngất xỉu, mê sảng,…
- Trẻ nhỏ hơn bị say nắng sẽ quấy khóc, luôn mệt mỏi lờ đờ, sốt nóng toàn thân và có thể bị co giật. Say nắng có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời.
Vì thế, các chuyên gia y tế cảnh báo, khi nhiệt độ lên cao, nắng nóng ngay gắt ở giờ cao điểm 11h -15h nên hạn chế hoạt động ngoài trời.
- Các cách bảo vệ trẻ khi bị say nắng
- Mất nước
Trẻ bị mất nước khi lượng dịch thoát ra qua mồ hôi và nước tiểu lớn hơn lượng dịch uống vào. Mất nước ở mức độ nhỏ, kể cả chỉ tương đương 2% cân nặng, cũng có thể ảnh hưởng xấu tới trẻ. Mất nước làm giảm khả năng điều hòa thân nhiệt và do đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do nắng nóng khác.
Các biểu hiện của mất nước:
- Môi khô, khát nước,
- Tiểu ít hoặc không tiểu, nước tiểu cô đặc, sẫm màu,
- Khóc không có nước mắt,
- Trẻ quấy khóc, khó chịu, có vẻ ủ rũ, lờ đờ, mệt mỏi.
- Trường hợp nặng, trẻ có biểu hiện: Mắt trũng, thóp trũng, buồn nôn, nôn, lờ đờ hay hôn mê.
Xử trí khi trẻ mất nước:
– Nếu nghi ngờ bé bị thiếu nước, cần chuyển bé vào nơi thoáng mát, cho bé uống nước.
– Nếu bé không cảm thấy dễ chịu hơn thì cần tìm sự trợ giúp y tế.
3.2. Chuột rút do nóng
Chuột rút do nóng là tình trạng đau cơ hay co cứng cơ, thường xuất hiện ở vùng bụng, cánh tay hay cẳng chân, khi vận động quá mức trong thời tiết nóng. Trẻ hay vã mồ hôi, nhiều khi hoạt động mạnh dễ bị chuột rút kiểu này.
Ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể mất nước và muối, hàm lượng muối thấp trong cơ khiến cơ co rút đau đớn. Chuột rút do nóng cũng có thể là biểu hiện của kiệt sức do nóng.
Khi trẻ có các dấu hiệu chuột rút nên:
– Ngừng hoạt động thể lực và ngồi yên ở nơi râm mát,
– Uống nhiều nước, tiếp tục ngừng hoạt động thể lực mạnh trong vòng vài giờ sau khi hết bị chuột rút để tránh rơi vào kiệt sức hay say nắng.
– Tìm trợ giúp y tế nếu tình trạng không cải thiện sau một giờ.
3.3. Kiệt sức do nóng
Đây cũng là dấu hiệu cần cảnh báo trong những ngày nóng nắng này. Trẻ bị mất nước thường có dấu hiệu vã mồ hôi như tắm, người nhợt nhạt, chuột rút, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, nôn, ngất, da lạnh và ẩm ướt, mạch nhanh và yếu, thở nhanh và nông.
Nếu không được điều trị, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng.
Giúp trẻ hạ thân nhiệt bằng các biện pháp:
– Cho uống nước mát, tắm nước mát, lau người bằng khăn mát,
– Đưa trẻ tới nơi có quạt mát, điều hòa, mặc quần áo nhẹ nhàng, thoáng mát.
3.4. Say nắng
Đây là căn bệnh nghiêm trọng nhất do nắng nóng.
Bệnh xuất hiện khi cơ thể không còn khả năng kiểm soát nhiệt độ: thân nhiệt gia tăng nhanh chóng, ra mồi hôi không đủ để giải tỏa nhiệt, cơ thể không thể tự làm mát. Thân nhiệt có thể lên tới 39,5 độ C hoặc cao hơn trong vòng 10-15 phút.
Say nắng có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời.
Triệu chứng của say nắng:
- Thân nhiệt lên cao (trên 39,5 độ C), da nóng, đỏ và khô không ra mồ hôi,
- Mạch nhanh, mạnh,
- Đau đầu nhức nhối, buồn nôn, mê sảng, mất ý thức.
Say nắng là tình trạng cấp cứu, có thể dẫn tới tử vong. Vì vậy bác sĩ Nhi Việt khuyến cáo, khi thấy trẻ có những dấu hiệu nêu trên, cần tìm cách hạ thân nhiệt của trẻ, nhanh chóng chuyển trẻ tới khu vực râm mát. Hạ thân nhiệt của trẻ bằng bất cứ biện pháp nào, ví dụ dùng vòi nước mát hay xô nước mát xối lên người, dùng khăn ướt lau người,… Nếu độ ẩm không khí thấp, cần bọc trẻ trong một tấm vải ướt và mát rồi quạt thật mạnh. Sau đó nên đưa trẻ tới cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
Theo dõi thân nhiệt và tiếp tục các biện pháp làm mát cho tới khi nhiệt độ xuống còn 38,5 hay 39 độ C.
- Phòng tránh các bệnh mùa nắng nóng ở trẻ
Để chủ động phòng bệnh mùa nắng nóng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:
– Hạn chế đi ra ngoài đường, ngoài trời nóng khi không thật cần thiết. Nếu bắt buộc phải đi ra đường, ngoài trời nóng thì phải đội mũ, mặc quần áo, đeo kính, khẩu trang,… chống nóng.
– Uống nhiều nước, đặc biệt là những người lao động ngoài trời, mất nước nhiều nên uống bổ sung nước chanh hoặc nước pha muối loãng, nước pha Oresol…, tuy nhiên, không nên uống nhiều nước đá hoặc nước quá lạnh dễ gây viêm họng.
– Không để nhiệt độ điều hòa trong phòng quá thấp; không để gió quạt thổi trực tiếp gần vào người.
– Thực hiện ăn chín, uống chín; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; tăng cường dinh dưỡng, ăn thêm hoa quả để đảm bảo đủ vitamin, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
– Tăng cường vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
– Thường xuyên lau sạch các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hằng ngày, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà, đồ chơi trẻ em, dụng cụ học tập… bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
– Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân, chất thải của trẻ phải được thu gom, đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.